Wat is slaap en waarom moeten we slapen?
Slaap, je kent het wel. We doen het allemaal aan het einde van de dag. Het begint vaak met gapen en als onze oogleden zwaar worden, kruipen we richting ons bed. Althans, dat is de bedoeling.
Hoewel het soms als verloren uren kan voelen, is slaap wel essentieel voor ons bestaan. Zonder slaap kunnen we ons namelijk minder goed concentreren, werken we minder efficiënt en kunnen we in het algemeen minder goed functioneren in het dagelijks leven. Maar wat gebeurt er nou tijdens onze slaap, dat ons zo scherp en uitgerust laat voelen? Nou, best wel veel dus!
Tijdens de nacht breekt ons lichaam adenosine af. Dit is een afvalstof, dat zich opbouwt gedurende de dag, dat ervoor zorgt dat ons brein minder goed kan functioneren. Buiten dat, helpt slaap met het verwerken van je dag. Zo kan je soms na een nachtje slapen opeens wél op een antwoord komen tot het probleem van de dag ervoor. Of lijken dingen ineens toch minder zwaar mee te wegen dan dat ze deden voor je naar bed ging. De uitspraak ‘slaap er anders nog een nachtje over’ is er dus niet alleen om tijd te rekken, maar het helpt je daadwerkelijk bij het verwerken van je gedachtes.
Hoe ziet onze slaapcyclus er uit?
Slaap heeft verschillende stadia. Vijf om precies te zijn.
- Je inslaapfase
- Je lichte slaap
- De overgang naar diepe slaap
- Je diepe slaap
- Je REM slaap
Je REM slaap wordt vaak als belangrijkst gezien. In dit stadium zakt je lichaam het meest weg en kunnen we dromen. MAAR dat betekend niet dat de andere stadia minder belangrijk zijn. Er is namelijk geen diepe slaap zonder lichte slaap en er is ook geen REM slaap zonder diepe slaap. Omdat onze REM slaap aan het einde van onze cyclus zit, is dit ook vaak waar we het minst in komen als we niet voldoende slaapuren krijgen.
En hoeveel uur slaap heb je dan eigenlijk nodig?
Het meest eerlijke antwoord zou zijn; geen idee… dat is per persoon en levensfase verschillend. Maar, bijna alle volwassenen hebben ergens tussen de 7 en de 9 uur slaap nodig. Kan je ook minder slapen? Ja, dat kan. Maar je gaat er dan zeker niet op vooruit. Als je niet genoeg slaapt, zal je fysieke en mentale gezondheid er flink op achteruit gaan. Dit is helaas al het geval na 1 nacht minder slaap. Zo is er een drop in mentale en fysieke prestatie van 20% en je kans op het oplopen van hart en vaat ziektes, diabetes en zelfs kanker vergroot. En dit allemaal van 1 nacht slecht slapen. Stel je voor als dit voor weken, maanden of zelfs jaren door gaat.
Er achter komen hoeveel uur je nodig hebt, kan lastig lijken. Maar in de meeste gevallen is dit simpel! Dit gaat het makkelijkst als je een week vrij hebt van werk of school. Het gaat als volgt; je gaat (gedurende een week) naar bed wanneer je moe genoeg bent. Vervolgens, zet je geen wekker. Je wordt wakker wanneer je lichaam er klaar voor is. Hou bij hoeveel uur je geslapen hebt en beoordeel of je goed uitgerust wakker wordt. Neem hier een gemiddelde van and there you go. Zo veel uur heeft jouw lichaam nodig om weer op te laden.
Sommige mensen denken dat ze wel met minder slaap kunnen leven. De bekende uitspraak ‘het gaat prima, je moet er alleen even aan wennen’ is dus niet gezond. Het klopt dat je aan minder slaap went, maar eigenlijk wen je vooral aan de constante oververmoeidheid. Het verschil tussen goed/genoeg slaap en slecht/weinig slaap merk je dan pas weer als je een goed ritme hebt en je uitgerust bent.
Ben jij een ochtend of avond mens?
Ja, ze bestaan echt. Ochtend en avond mensen, of zelfs mensen die er lekker tussenin gaan zitten. Dit heeft niks met luiheid of wat dan ook te maken, al wil de maatschappij het soms zo doen lijken.
Sommige mensen gaan simpelweg eerder naar bed en worden eerder wakker en andere doen dat andersom. Dit is je eigen slaapritme en is daarom ook per persoon verschillend. Als een avond mens vroeg naar bed gaat, kan diegene vaak niet goed in slaap komen. Helaas is onze maatschappij voornamelijk er op ingericht dat we een ochtend/dagritme hebben. Voor veel avondmensen is het lastig om zich hier op aan te passen, waardoor ze constant oververmoeid zijn.
Gelukkig, kunnen wij mensen ons erg goed aanpassen. Je kan je ritme namelijk wel gedeeltelijk trainen. Je zal dan altijd voorkeur blijven houden voor je originele ritme, maar dan wordt het vroeg wakker worden voor je ochtenddienst wel iets makkelijker. Je kan het trainen door steeds iets eerder naar bed te gaan. Als je dit in kleine stappen doet, en dan hebben we het over steeds 10 minuten of 15 minuten eerder, kan je lichaam langzaam wennen aan de verandering en kan je jezelf omtoveren tot een ochtendmens.
Heb je ook tips voor een betere nachtrust?
Ja, die heb ik en ze zijn nog simpel ook. Oftewel je hebt geen reden om ze niet te doen.
- Geen koffie of dranken met cafeïne (ook groene en zwarte thee) na 15:00 uur!!! Zelfs als je denkt dat je goed tegen cafeïne kan. Cafeïne, blijft tot 8 uur in je lichaam, soms zelfs langer. Deze houd je wakker, verassend.. I know!
- Vermijdt blauw licht voor je naar bed gaat. Je telefoon, tv en led lampjes, horen niet in je slaapkamer. Gebruik gedimd licht voor je gaat slapen en leg je telefoon weg als je in bed ligt. Blauw licht laat je brein denken dat het dag is. So don’t trick your brain when it wants to sleep.
- Maak gebruik van oordopjes en slaapmaskers. Door geluid en licht tegen te gaan kom je in een diepere slaap en wordt je minder snel gewekt. En ik weet het, ze zitten niet lekker maar ook hier wen je aan, daarna kan je niet meer zonder. Je kan ook oordoppen op maat laten maken!
- Keep it cool. Je slaapt het best als je kamer rond de 18 graden Celsius is. Doe een raam open of koop een ventilator en knal die aan voor je gaat slapen voor extra ventilatie.
- Zorg dat je slaapkamer en bed een fijne plek is om te slapen. Houd ruzie met je partner uit je slaapkamer. Laat de tv weg en zet juist wat vaker rustgevende kaarsen aan. Het klinkt misschien cliché maar, Happy thoughts only. Je hebt de extra stress niet nodig als je van je schoonheidsslaapje wil genieten.
